Sá»›m hay muá»™n trong cuá»™c Ä‘á»i mình má»—i ngÆ°á»i sẽ khám phá ra rằng hạnh phúc hoà n hảo là không có tháºt, nhÆ°ng Ãt ai chịu ngẫm nghÄ© vá» Ä‘iá»u ngược lại: rằng má»™t sá»± bất hạnh hoà n hảo cÅ©ng không há» có. Những váºt cản để tiến tá»›i hai thái cá»±c nà y Ä‘á»u cùng má»™t dạng: Ä‘á»u là vì đặc trÆ°ng của con ngÆ°á»i vốn luôn phản kháng lại những Ä‘iá»u tuyệt đối, vô hạn. Những đặc trÆ°ng ấy bắt nguồn từ hiểu biết chẳng bao giỠđủ của chúng ta vá» tÆ°Æ¡ng lai mà ta vẫn gá»i khi thì hi vá»ng, khi thì là sá»± bất trắc vá» ngà y mai; là cái chết rồi sẽ đến của má»—i Ä‘á»i ngÆ°á»i, chết là chấm hết má»i niá»m sung sÆ°á»›ng cÅ©ng nhÆ° má»i ná»—i khổ Ä‘au; là những ná»—i lo váºt chất không tránh khá»i, có thể là m vẩn đục bất cứ hạnh phúc lâu dà i nà o cÅ©ng nhÆ° có thể là m lãng Ä‘i những ná»—i thống khổ, là m gián Ä‘oạn ý thức con ngÆ°á»i vá» ná»—i bất hạnh của mình và khiến nó trở nên chịu Ä‘á»±ng được.
— Primo Levi
humansprimo-levipsychology